Sezon burzowy rozpoczął się na dobre, tak więc dziś przedstawiamy kilka porad jak powinniśmy zachować się podczas burzy, bo coraz częściej o tym zapominamy. Jednak na wstępie zapoznajmy się z genezą burz.

Powstawanie burzy

Burze powstają, kiedy mocny prąd wstępujący w chmurach typu cumulonimbus rozdziela dodatnie i ujemne ładunki i przemieszcza w różne części chmur. Na ogół dodatnio naładowane cząstki są unoszone i umieszczane w górnej części chmury, natomiast ujemne kumulowane są u podstawy chmury. Dzieje się tak ponieważ ładunki dodatnie są lżejsze od ujemnych. Kiedy chmura przemieszcza się nad ziemią, indukuje ładunek dodatni na obszarze poniżej. Ładunek podąża za chmurą, aż w końcu albo ładunek jest zbyt duży, albo odległość między chmurą, a ziemią maleje do takich rozmiarów- zazwyczaj nad wysokimi obiektami, że następuje przebicie elektryczne w atmosferze, a następnie uderzenie pioruna. Błyskawice świecą, ponieważ świeci powietrze rozgrzane do wysokiej temperatury, co jest spowodowane przepływem prądu.

Burze mogą powstawać na chłodnych frontach atmosferycznych, gdy masy powietrza chłodnego powodują wypieranie do góry lżejszego, ciepłego powietrza. Mogą również pojawiać się na frontach ciepłych, ale tu powstają rzadziej i na krótko. Wyróżnia się również burze wewnątrzmasowe, które najczęściej pojawiają się w godzinach popołudniowych, gdy przy powierzchni ziemi zalega wilgotne i ciepłe powietrze pozostające w równowadze chwiejnej. Powietrze to jest efektem dziennego nagrzania promieniowaniem słonecznym. Lokalnie powstają silne prądy wstępujące, które unoszą w górę wilgotne powietrze.

Fot.1. Chmury burzowe (z lewej cumulonimbus incus z prawej cumulus congestus).

Fot.2. Kowadło chmury burzowej.

Środki zapobiegawcze przed burzą:

Na otwartych przestrzeniach:

• unikaj otwartych przestrzeni, gdzie jesteś najwyższym obiektem

• schroń się w budynku, pod mostem lub w samochodzie

• nie stój pod pojedynczymi drzewami

• gdy jesteś górach, zejdź niżej

• w momencie kiedy włosy się elektryzują i „stają dęba”, a metalowe blaszki zaczynają dzwonić wówczas w ciągu kilku sekund może w ciebie lub obok ciebie trafić piorun

• w miejscach odkrytych wybierz najniższe miejsce, unikaj mokrych rowów lub obszarów podmokłych

• duże jachty na ogół mają zabezpieczenia, ale łódki są podatne na uderzenia piorunów, więc najlepiej owiń łańcuch kotwicy lub linę drucianą wokół obręczy i spuść koniec do wody, unikaj dotykania tego prowizorycznego przewodnika

• gdy jesteś na jachcie, to powinieneś przebywać wewnątrz, pod pokładem, jak najniżej, możliwie najbliżej środka kadłuba. Koniecznie trzymaj się z dala od wszelkich elementów metalowych

W pomieszczeniu

• wyłącz telefony, modemy komputerowe itd.

• wyłącz wrażliwe urządzenia elektroniczne (komputer, telewizor itd.) z zasilania prądu

• jeżeli obserwujesz burzę z pokoju, unikaj przebywania blisko okna lub wychylania się na zewnątrz

• usuń bądź zabezpiecz na tarasach i balkonach przedmioty, które mogłyby porwać wiatr

Pogoda przed burzą jest dość charakterystyczna: jest ciężko, wilgotno i lepko, a na niebie pojawia się coraz to bardziej rozbudowane chmury kłębiaste. Licząc sekundy między błyskiem, a grzmotem, można oszacować w jakiej odległości od nas znajduje się burza: około 1 km na każde 3 sekundy (przy temperaturze 15ºC prędkość dźwięku wynosi 340,3 m/s)