Pomimo, iż koniec cywilizacji wikingów na Grenlandii, prawdopodobnie pozostanie owiany tajemnicą na zawsze, to od czasu odkrycia przez Eskimosów wystających z lodu, prastarych rzeźbionych drągów, zaczęło się zainteresowanie tematem „Zachodniej cywilizacji”, bo tak nazywano Vesterbygden. Miejsce to znajduje się na krawędzi pokrywy lodowej fiordu Ameralik, około 100 km w głąb lądu od Cieśniny Davisa oddzielającej Grenlandię od kanadyjskiej Ziemi Baffina.

W latach 90 ubiegłego wieku archeologowie z Danii, Szwecji, Islandii, Kanady i Wielkiej Brytanii, sześć lat badali to miejsce.
Z lodu wydobyto kamienny próg, poczerniałe kamienie z palenisk, noże, klucze, naczynia, Niektóre z odkrytych przedmiotów pokryte są inskrypcjami runicznymi, imionami, krzyżami, wizerunkami arktycznych ptaków, ornamentami z roślin.

Archeologowie odnaleźli również trofea z polowań, takie jak poroża reniferów, kości zwierząt łownych oraz domowych. Wśród nich zachował się szkielet kozy - ślad po chłopskiej osadzie, która żyła z łowiectwa, ale także uprawy żyznej wówczas i urodzajnej części Grenlandii.

Uważa się, że Wikingowie pojawili się na Grenlandii w 980 roku i utworzyli ciąg małych społeczności, na zachodnim wybrzeżu największej wyspy na Ziemi. Ich przyjazd zbiegł się z czasem kiedy panował na tych ziemiach łagodny klimat.

Po tych czasach została tylko nazwa, gdzie Greenland oznacza zielony ląd. Naukowcy na podstawie badań jezior przypuszczają, że od 1100 roku nastąpił 80 letni okres, znacznych spadków temperatury o ok. 4 st C. Takie zmiany miały bez wątpienia wpływ na okres wegetacyjny, krótszy sezon upraw, mniejszą liczbę zwierzyny łownej i zwierząt morskich. Zlodzenie portów przekładało się na trudniejszą sytuację wymiany handlowej z sąsiadami.

Koniec tej cywilizacji to nie tylko czynnik klimatu. Wikingowie prowadzili osiadły tryb życia, ich handel uzależniony był od krajów skandynawskich, gospodarka była zdominowana przez rolnictwo i łowiectwo. Dodatkowo Wikingowie prowadzili wojowniczą politykę wobec sąsiadujących z nimi Eskimosów.

Skandynawskie osady sukcesywnie opuszczano. Western Settlement trwało do około połowy 1300 roku. Szacuje się, że obszary Grenlandii Wikingowie zamieszkiwali do pierwszej dekady XV wieku. Koniec nordyckiej Grenlandii poprzedził nadejście tzw małej epoki lodowcowej, której klimatyczny okres trwał od 1570 roku do początku XX wieku. Ocłodzenie to wywarło olbrzymi wpływ na gospodarkę i cywilizacje, szczególnie w obszarze Północnego Atlantyku Europy i Ameryki Północnej.

Redaktor: Dawid Szymczak