Radar meteorologiczny to urządzenie pozwalające na teledetekcyjną (zdalną) diagnozę stanu atmosfery i zachodzących w niej zjawisk, takich jak występowanie chmur, opadów deszczu, śniegu i gradu, burz oraz stref sztormowych wiatrów. Pozwala on również na oszacowanie objętości wody w opadzie (powierzchnia + natężenie). Obserwacja radarowa polega na ciągłych obrotach anteny w azymucie i kolejnym omiataniu różnych kątów elewacji.

Pojedynczy radar zapewnia osłonę hydrologiczną i meteorologiczną na obszarze w promieniu 100 - 200 km. Osłona radarowa całego obszaru Polski jest możliwa dzięki stworzeniu przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej systemu 8 radarów (POLRAD). Są one zlokalizowane w różnych częściach kraju. Centralny Radarowy Ośrodek Operacyjny (CROO) znajduje się w Warszawie. Wszystkie radary są zautomatyzowane, obsługiwane i sterowane zdalnie. Łącza satelitarne przekazują informacje do CROO .

Mapa lokalizacji radarów meteorologicznych na terenie Polski:

Praca radarów w sieci pokrywającej cały kraj musi być ze sobą zintegrowana tak, aby otrzymać mapę zbiorczą. Dla całej sieci musi być przyjęta jednolita strategia przeglądu przestrzeni. W przypadku dokonywania jakichś zmian, dotyczą one całej sieci.

Tak zorganizowany system pozwala na pełne rozpoznanie opadów atmosferycznych, co przy intensywnych i zróżnicowanych przestrzennie opadach ma decydujące znaczenie dla jakości prognoz meteorologicznych.

Zaletą obserwacji radarowych w meteorologii jest możliwość szybkiego przeglądu dużego obszaru.

Dzięki radarom istnieje możliwość ciągłego śledzenia wymienionych wyżej zjawisk oraz określania zgodności ich rzeczywistego rozwoju z prognozami. Ma to szczególne znaczenie w wykrywaniu i śledzeniu stref intensywnych opadów. Dane radarowe wykorzystywane są w bieżącej osłonie hydrologiczno - meteorologicznej a także w złożonych hydrodynamicznych modelach meteorologicznych i hydrologicznych.

Wadą obserwacji radarowych jest to, iż jest to pomiar pośredni. Klasyczny radar meteorologiczny mierzy tylko odbiciowość radarową. Radar dopplerowski mierzy jeszcze składową radialną wiatru. Na podstawie odbiciowości staramy się oszacować natężenie i sumę opadu. Tymczasem w meteorologii niezbędne są: natężenie i suma opadu za różne okresy, pełny wektor wiatru, informacja o zjawiskach burza, grad, śnieg itp.) oraz prognoza opadów i zjawisk. Dane radarowe są więc przetwarzane do postaci potrzebnej użytkownikowi. Informacje te nie są jednoznaczne i dokładne. Wymagają wprawy i wyczucia w ich analizowaniu. Inne błędy obserwacji radarowych to obserwowane echa stałe i anomalne, zacienianie niektórych rejonów przez przeszkody (góry, budynki). Ze względu na krzywiznę Ziemi i konieczność patrzenia nad górami, pomiar często wykonywany jest wysoko nad powierzchnią ziemi, a opad zanim spadnie może być jeszcze zmodyfikowany.

Dzięki produktom radarowym w postaci map, diagramów i przekrojów analizuje sie dane służące do rozpoznawania i prognozy wielkości i typu opadów, obliczania ich sumy a także ostrzegania przed wystąpieniem groźnych zjawisk atmosferycznych.

Dane z sieci radarowej wykorzystywane są do osłony meteorologicznej lotnictwa, gospodarki morskiej, energetyki i gospodarki wodnej, transportu drogowego, rolnictwa, informacji dla środków masowego przekazu, turystyki itp.

Żródło:

Stanisław Moszkowicz, Irena Tuszyńska „Meteorologia radarowa” IMGW, 2006