We współczesnym, znanym i zbadanym świecie uważny obserwator może dokonać odkrycia nowego zjawiska w atmosferze. Takiego odkrycia dokonał John R. Wincler z University of Minnesota.

W 1990 roku po raz pierwszy zarejestrował za pomocą kamery wideo świetlne błyski ponad chmurami burzowymi widoczne wysoko na nocnym niebie. Jego osiągnięcie dało początek lawinie doniesień na temat zjawisk elektrycznych zachodzących wysoko w atmosferze. Jest rzeczą zadziwiającą, że zjawiska często widoczne nawet gołym okiem, tak długo czekały na swego odkrywcę.

Pioruny towarzyszące chmurom burzowym zwykle doprowadzają do ziemi ujemny ładunek elektryczny z dolnej części chmury. Zdarzają się czasami tak potężne wyładowania, że powodują zanik dodatniego ładunku elektrycznego, zgromadzonego w górnej części chmury. W takim wypadku silne pole elektryczne pomiędzy górną częścią chmury a jonosferą powoduje przemieszczanie się elektronów ku górze, gdzie zderzają się z cząsteczkami gazu. W ten sposób na wysokości 50 - 90 km nad powierzchnią Ziemi powstają słabo widoczne błyski świetlne zwane "krasnoludkami".

Źródłem "elfów", tak jak "krasnoludków", jest pole elektryczne wytwarzane na dużej wysokości przez wyjątkowo silne wyładowania doziemne. "Elfy" mają wygląd świetlistych płaszczyzn w kształcie naleśnika. Pojawiają się na wysokości 75 - 100 km nad powierzchnią Ziemi.

Odkryte ostatnio zjawiska elektryczne towarzyszące wyładowaniom atmosferycznym w górnych warstwach atmosfery można podzielić na cztery kategorie. Dwie z nich to: "krasnoludki" (sprites) i "elfy" (elves) które odnoszą się do dobrze znanych zjawisk fizycznych zachodzących w atmosferze. Przyczyny powstawania dwóch innych, zwanych "błękitnymi fontannami" (blue jets) i impulsami promieniowania gamma (gamma-ray events) są bardziej niejasne. Przytoczone terminy są jedynie swobodnym przekładem z języka angielskiego i nie są oficjalnie przyjęte w języku polskim.

Redaktor: Jarosław Bernatowicz