29 XI 2013, 14:30:00 | Kategoria: Artykuły

Praktycznie każdego dnia spotkać można informacje o aktywności wulkanicznej na świecie. Wybuchy, wyrzucanie pyłów i gazów wulkanicznych powoli staje się normą w niektórych miejscach na Ziemi. Po okresie uśpienia budzą się coraz to liczniejsze wulkany. Władze ewakuują miejscową ludność i wprowadzają stany alarmowe.

Po trzech latach od ostatniej erupcji uaktywnił się wulkan na Indonezji - Sinabung. Na początku pyły wydostawały się z niego na średnią skalę. Jednak w ostatnim czasie sytuacja stała się bardziej poważna. Słup pyłów wyrzucanych z wulkanu sięga 10 km wysokości. W związku z tym do tej pory ewakuowano 20 tysięcy ludzi, a loty, których trasa biegnie w pobliżu wulkanu muszą zmieniać drogę.

Dodatkowo podczas erupcji Sinabung, uaktywnił się inny indonezyjski wulkan - Merapi. Znajduje się on na wyspie Jawa. Jego erupcję poprzedzały lokalne trzęsienia ziemi. Słup pyły nad stożkiem sięga 2 km wysokości. I w tym miejscu ludność była ewakuowana, jednak po jakimś czasie pozwolono jej na powrót.

Kolejnym wulkanem, który uaktywnił się jest Etna znajdująca się na Morzu Śródziemnym. Charakteryzuje się ona w ostatnich latach dosyć częstymi erupcjami. W tym roku doszło do osiemnastu erupcji. Tak samo jak w przypadku Indonezji trzeba było wprowadzić zmiany w ruchu lotniczym.

Od jakiegoś czasu wzrasta również aktywność wulkanu Kluczewska Sopka na Kamczatce. Jest to największy wulkan Eurazji. W ostatnich dniach wyrzucił z siebie słup pyły na wysokość 12 km. Chmura pyłu transportowana była w kierunku Zatoki Kamczackiej. Pobliskie wioski nie zostały zagrożone. Jednak władze zaleciły niezbliżanie się do podnóży wulkanu, ponieważ jest on nieprzewidywalny. I w tym przypadku wybuch spowodował liczne problemy dla lotnictwa.

Aktywność wzmogła się także w wulkanie Yasur na jednej z wysp archipelagu Vanuatu. Wyrzucił on duże ilości pyłu i gazu. Sytuacja nie jest na tyle poważna, żeby trzeba było ewakuować miejscowa ludność.

Nie tylko Europa i Azja w ostatnim czasie mają problemy ze wzmożoną aktywnością wulkanów. Wulkanu uaktywniły się również w obu Amerykach.

Wzmaga się aktywność wulkanu de Fuego w Gwatemali. Z kraterów Taniluya na południu oraz Senisenana na południowym wschodzie od kilkunastu dni wylewa się lawa. Długość strumieni przekroczyła już 600 metrów. Erupcje wulkanu wywołują drobne wstrząsy odczuwalne w promieniu 15 km od wulkanu de Fuego. W Gwatemali ostatnio bardzo aktywny jest również wulkan Santa Maria.

Ameryka Północna, a dokładnie Meksyk również ma czym się martwić. Na zachodzie kraju przebudził się wulkan Colima. Słup pyłu nad kraterem sięga 3 km. Dziennie dochodzi tam dochodzi do 30-35 mocniejszych i słabszych erupcji. Po stokach spływa lawa. Skutkami aktywności wulkanu jest pokrycie pobliskich pól pyłem. Władze apelują o niezbliżanie się do wulkanu, ponieważ wzrasta poziom zagrożenia. Największe straty odnotowano miejscowościach Chize i Jalisco. Dodatkowo pył zanieczyścił dwa potoki Kordobana i Hertha.

W Meksyku oprócz wulkanu Colima pod obserwację został wzięty inny wulkan - Popocatepletl. Znajduje się on kilkadziesiąt kilometrów od Mexico City. Ostatnio jest on spokojniejszy, jednak cały czas wydobywa się z niego para wodna oraz pyły wulkaniczne. Dochodzi tam również do trzęsień ziemi, które wskazują na ruchy magmy.

Są to tylko niektóre przykłady ostatnich aktywności wulkanicznych na świecie. Uaktywniają się lub już są aktywne wulkany w Afryce, na Alasce, Mikronezji. Praktycznie wszędzie na świecie. Zastanawiająca jest przyczyna tego zjawiska. wygląda jakby wulkany reagowały na pewne procesy geofizyczne. Najbardziej prawdopodobną hipotezą jest powiązanie aktywności wulkanicznej z aktywnością słoneczną, a dokładnie kończącym się maksimum słonecznego. To zjawisko zwyczajowo powinno zakończyć się przebiegunowaniem Słońca.

Ziemia nie jest obojętna na rozpoczęty już proces. Pole magnetyczne ziemi będzie reagowało na zmianę polaryzacji słonecznego pola. Przebiegunowienie gwiazdy będzie się wiązało ze zmianami pola magnetycznego Ziemi. Fakt ten może wpływać na aktywność wulkaniczną. Jeżeli teoria ta jest prawdziwa, w następnych tygodniach powinniśmy spodziewać się jeszcze bardziej wzmożonej aktywności wulkanicznej.

Taka kolej rzeczy może bardzo wpłynąć na klimat Ziemi. Ludzkość obserwuje wulkany dopiero od niedawna, bo dopiero od XIX wieku. Obserwując aktywność wulkaniczna na przestrzeni wieków, można dojść do wniosku, że na świecie dzieje się coś niedobrego. W wieku XX aktywność wzrosła o 50% w porównaniu z wiekiem XIX.

Mimo, że XXI wiek trwa dopiero 13 lat, powodów do optymizmu nie ma. Od jego początku zanotowano już ok 20 bardzo silnych erupcji wulkanicznych. Może to oznaczać, że aktywność wulkaniczna będzie miała tendencję wzrostową. Wulkany już nieraz odgrywały kluczową rolę w zmianach klimatycznych naszego globu. I tym razem może być podobnie.

Podczas erupcji wydostaje się do atmosfery koktajl różnych pyłów i gazów m.in. dwutlenek węgla, związki siarki, metan. Każdy z nich ma różny wpływ na klimat. CO2 jest gazem cieplarnianym, który powoduje zatrzymanie ciepła przy powierzchni Ziemi. Z kolei pyły zalegające na dużych wysokościach ograniczają dopływ promieni słonecznych do atmosfery i tym samym powodują ochłodzenie. Związki siarki mają zły wpływ na ozonosferę, którą niszczą. Przez to do powierzchni ziemi dociera szkodliwe promieniowanie UV.

Przykładem na ochładzający wpływ wybuchów wulkanów może być erupcja wulkanu Pinatubo na Filipinach w 1991 roku. Zjawisko to spowodowało ochłodzenie średniej rocznej temperatury o 2 stopnie w ciągu dwóch lat.

Sam wulkan Siwelucz znajdujący się na Kamczatce w ciągu dwóch miesięcy wyemitował do atmosfery ponad 10 milionów ton gazów cieplarnianych. Ilości gazów cieplarnianych wydzielanych przez wulkany są niedoszacowane. Dowodem na to może być nieuwzględnianie emisji gazów z wulkanów podwodnych, które produkują znaczne ilości CO2. Tego typu dane powinny skłonić do przeszacowania bilansu wpływów poszczególnych elementów środowiska na zmiany klimatyczne.