Zorza polarna - aurora ovals - jest to świecenie górnych warstw atmosfery ziemskiej charakterystyczne dla obszarów podbiegunowych. Najczęściej występuje w odległości 20 - 25 st. od bieguna magnetycznego północnego lub południowego. Na północy nazywana jest aurora borealis, na południu aurora australis.

Zorze polarne mają bardzo różnorodne formy, najczęściej są to świecące barwne łuki, smugi albo pasma jednorodne lub o strukturze promienistej, często pofałdowane, o wyglądzie draperii lub zasłon. W większości przypadków zorze mają odcień zielony lub niebieskozielony z pojawiającymi się czasem plamami lub obwódkami o barwie różowej lub czerwonej. Mogą się również pojawić kolory: niebiesko biały, żółto zielony lub fioletowy.

Zorze polarne występują najczęściej na wysokości 65 - 140 km nad Ziemią w warstwie atmosfery zwaną jonosferą. Czasami zdarzają się i takie których rozciągłość pionowa dochodzi do 1000 km. Ich istnienie jest widzialnym przejawem istnienia elektryczności atmosferycznej. Zorze polarne powstają w wyniku oddziaływania z atmosferą Ziemi, schwytanych przez ziemskie pole magnetyczne cząstek emitowanych przez Słońce. Zderzenia składników wiatru słonecznego (elektronów i protonów) z cząstkami górnej atmosfery powodują jonizację tych ostatnich. Atomy i cząsteczki atmosfery wzbudzone wskutek bombardowania emitują promieniowanie o charakterystycznym dla nich widmie.

Stwierdzono, że występowanie zórz polarnych jest zależne od aktywności Słońca. Kiedy Słońce jest stabilne, a wiatr słoneczny jest "łagodny" zorza ma małą intensywność i posiada niewielkie wymiary. Kiedy Słońce staje się bardzo aktywne, liczba plam słonecznych rośnie a wraz z nią intensywność wiatru słonecznego - występują bardzo intensywne zorze o maksymalnych rozmiarach. Plamy słoneczne zaczęto rejestrować ponad 300 lat temu i dość szybko odkryto, że ich maksymalna liczba pojawia się mniej więcej co 11 lat. Ostatnie maksimum było odnotowane w roku 1989, minimum w 1995.

Redaktor: Jarosław Bernatowicz

« powrót

Meteopedia

La Niña –

sytuacja w tropikalnym Pacyfiku z wiatrami pasatowymi silniejszymi niż średnia. Wiatry pasatowe mają składową wiatru wiejącą ze wschodu i spiętrzają ocean (o około 60 cm) w zachodnim Pacyfiku, transportują także wilgotność. Temperatura oceanu w zachodniej części Pacyfiku jest stosunkowo wysoka co powoduje burze i powstawanie cyklonów tropikalnych.

Konsekwencją ruchu wód oceanicznych oraz pasatów są bardziej obfite deszcze monsunowe w Indiach oraz intensywniejsze niż zazwyczaj opady w Australii, Indonezji oraz Afryce południowo-zachodniej. Poprzez zepchnięcie polarnego prądu strumieniowego znad Kanady nad obszar Stanów Zjednoczonych przyczynia się do ochłodzenia zim w tym rejonie.

W latach występowania La Niña, słabnie również podzwrotnikowy prąd wiejący nad Zatoką Meksykańską, umożliwiając huraganom znad Oceanu Atlantyckiego przesuwanie się na zachód.

czytaj więcej »

Na skróty