Góry Świętokrzyskie mają dość zróżnicowaną budowę geologiczną, o czym świadczą liczne odsłonięcia skalne. Są one o tyle wyjątkowe, iż dokumentują 600 mln lat historii Ziemi.

Przełomowym odkryciem było znalezienie w Zachełmiu skamieniałości pierwszych kręgowców. Tetrapod - pierwsze czworonożne zwierze, które ze środowiska wodnego wyszło na ląd jest starsze niż przypuszczano. Jego skamieniałości wskazują na to, że zwierze pojawiło się już we wczesnym środkowym dewonie, czyli około 395 mln lat temu. Odkrycie jest o tyle ważne, iż obaliło wcześniejszą tezę dotyczącą środowiska, w którym żył. Nie były nim jak przypuszczano rzeki i jeziora, ale morze. Równie ciekawym znaleziskiem były szkielety ryb pancernych, które mogły osiągać nawet kilkanaście metrów długości. Na obszarze Gór Świętokrzyskich występują także miejsca, gdzie znaleziono tropy dinozaurów. Ostatnim jednak znaleziskiem są dowody na to, że 360 mln lat temu, na terenie Kielc oraz centralnej części gór było morze, a w nim struktury organiczne, przypominające współczesne rafy koralowe.

Redaktor: Sandra Roszkiewicz